III. Zakończenie

Żegnamy się ze światem przedwojennych włocławskich Żydów.

tablica
Tablica upamiętniająca włocławskich Żydów.

Podczas wspólnego wędrowania ulicami Włocławka odwiedziliśmy miejsca, gdzie przed laty żyli i pracowali Żydzi, gdzie mieli swoje sklepy, synagogi, szkoły, kluby sportowe.Dziś ich już nie ma. Opowiadając historię włocławskich Żydów nie można nie wspomnieć o ich martyrologii, nieodwracalnym wojennym dramacie.Od wybuchu II wojny światowej zdecydowane i nikczemne działania hitlerowców były wymierzone w nację żydowską i miały doprowadzić do jej unicestwienia. We Włocławku do pierwszego okrutnego mordu doszło w szabasową noc 23 września 1939 roku. W domu pod numerem 69 przy ulicy Łęgskiej modląca się grupa  starozakonnych została zaatakowana przez  niemieckie oddziały. Część zabito i zakopano w podwórzu.  W 1940 roku we Włocławku powstało getto, w którym umieszczono ok. 13 tys. Żydów. W 1942 roku podjęto decyzję o jego likwidacji. Niektórzy trafili do getta w Łodzi. Reszta została wywieziona do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem.  Tylko nieliczni przeżyli wojenne piekło. Wszystkim im należy się nasz szacunek i pamięć.

Poniżej zdjęcia z włocławskiego getta.

Schowek02

Schowek01

 

Źródła zdjęć i informacji

  1. Archiwum w Toruniu Oddział we Włocławku
  2. Materiały prywatne pani Mirosławy Stojak
  3. Materiały prywatne pana Tomasza Kawskiego
  4. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku
  5. www.sztetl.org.pl
  6. www.zydzi.wloclawek.pl