Wstęp

Zapraszamy na spacer ulicami naszego miasta. Dzisiaj prawie nikt nie pamięta jak wyglądał Włocławek niespełna 100 lat temu, gdy brukowanymi ulicami przechadzali się Polacy i Żydzi, Niemcy i Rosjanie, a Wisła z pływającym barkami zapraszała wędrowców. Włocławek był miastem wielu wyznań, mieli w nim swoje miejsce katolicy, protestanci, wyznawcy prawosławia i religii mojżeszowej. Chcemy oprowadzić po Włocławku sprzed II wojny światowej i przypomnieć miejsca związane z życiem codziennym Żydów- najliczniejszej mniejszości narodowej ówczesnej Polski. Wyobraźmy sobie niespieszną atmosferę tamtych czasów bez pędzących aut i natarczywych dźwięków klaksonów.

Pierwsze rodziny żydowskie osiedliły się we Włocławku w latach 1803 – 1805. Przybywali tu, a dzięki nim kwitł handel, rozwijało się rzemiosło, zakładano domy bankowe oraz w 1895 roku pierwszą we Włocławku drukarnię. Żydzi pracowali także jako lekarze i nauczyciele. Posiadali własne szkoły, liczne organizacje i towarzystwa zawodowe.

Idąc ulicami: Żabią, Zapiecek, Cyganką, Tumską, Łęgską, Piekarską Królewiecką czy 3 Maja zatrzymajcie się na chwilę. Przechodniu, wsłuchaj się w dochodzące twoich uszu dźwięki: „Czy słyszysz jidysz? Nie? To możliwe, bo włocławskich Żydów już nie ma wśród nas, a jednak chcemy, by przeżyli w pamięci”.